Ο Κυρ-Δίκανος, ένας άτεγκτος γαιοκτήμονας κατασκευάζει ένα σκιάχτρο και του δίνει μαθήματα αγριάδας. Το σκιάχτρο, όμως, αισθάνεται μοναξιά και πιάνει φιλίες με τα πουλιά που το βαφτίζουν Αχυρούλη και υπόσχονται ότι θα το μάθουν να πετάει. Όταν ο κυρ-Δίκανος υποπτεύεται ότι κάτι δεν πάει καλά, μεταμφιέζεται σε σκιάχτρο και ξεσκεπάζει την αλήθεια. Ακολουθεί η σύλληψη και δίκητου σκιάχτρου. Ο στυγνός Αρχιδικαστής ορίζει ότι  ο Αχυρούλης πρέπει να μείνει έγκλειστος σε ένα ανήλιαγο κελί, ώσπου να φτιάξει χίλια εκατό κλουβιά. Τα φτιάχνει, αλλά, όταν καταλαβαίνει ότι θα χρησιμοποιηθούν για φυλακές των φίλων του, των πουλιών, τα καταστρέφει. Οργισμένος  ο Αρχιδικαστής καταδικάζει το ανυπάκουο σκιάχτρο σε κάψιμο. Το τελευταίο βράδυ στο κελί της φυλακής του ο Αχυρούλης βλέπει ένα όνειρο. Ο Τιτιβούε, ο παλιός φτερωτός φίλος, του εξηγεί γιατί τώρα μπορεί επιτέλους να πετάξει. Στην τελευταία σκηνή μια μοναδική έκπληξη περιμένει τόσο τον δεσμοφύλακα όσο και τους θεατές του υπέροχου αυτού έργου.